Banners and Memes
The rhetoric of protests in defence of democracy and women’s rights in Poland in 2015 and 2020
Abstrakt
W artykule porównano dwie fale protestów, które miały miejsce w Polsce: jedną związaną z reformą wymiaru sprawiedliwości (2015), a drugą z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego ograniczającym prawo do aborcji (2020). Analiza banerów, memów i zdjęć dokumentuje nowe formy wyrażania obywatelskiego sprzeciwu i zmianę pokoleniową w wizualnej retoryce obywatelstwa.
Analiza ujawnia utrzymywanie się specyficznych wzorców kulturowych i politycznych oraz nowych form protestu wynikających z różnych źródeł zbiorowej wyobraźni i odczyty opozycyjnych narodowych mitów i symboli. Zestawienie wizualizacji z 2015 i 2020 roku pokazuje fundamentalne różnice w wykorzystaniu motywów historycznych i popkulturowych w sloganach i memach wyrażających zbiorowa tożsamość protestujących.
W 2015 r. konflikt dotyczył konkretnych rozwiązań prawnych, a w 2020 r. wykazywał głęboką niezgodę pokoleniową, płciową i kulturową. Koncepcje performansu społecznego i demokracji deliberatywnej wyjaśniają, w jaki sposób demonstracje odzwierciedlają transformację polskiej sfery publicznej.