Zarządzanie danymi badawczymi w konkursach finansowanych przez Komisję Europejską
Następstwem rekomendacji dotyczących otwartego dostępu do wyników badań finansowanych ze środków publicznych wydawanych na szczeblach europejskim i krajowych są wymagania podmiotów finansujących naukę stawiane swoim beneficjentom. Coraz więcej grantodawców wymaga, aby wyniki uzyskane w projektach realizowanych z ich środków udostępniane były w sposób otwarty oraz aby cały proces badawczy był właściwie zarządzany. Odpowiedniemu zarządzaniu mają służyć m.in. plany zarządzania danymi badawczymi (Data Management Plans, DMP), które powinny być przedstawiane agencjom finansującym badania na etapie składania i oceny wniosków grantowych.
Pod koniec lutego 2021 r. Komisja Europejska opublikowała wzór umowy grantowej programu Horyzont Europa, zawierającej zapisy dotyczące otwartego udostępniania danych badawczych.
W zakresie danych badawczych umowa zobowiązuje grantobiorców do:
- przygotowywania i bieżącej aktualizacji planów zarządzania danymi badawczymi,
- deponowania danych w otwartych repozytoriach tak szybko, jak to możliwe na warunkach licencji CC BY lub CC0 bądź równoważnych, zgodnie z zasadą „tak otwarte, jak jest to możliwe, tak zamknięte, jak jest to niezbędne”, a jeżeli w warunkach konkursowych pojawi się wymóg korzystania z repozytorium stowarzyszonego w ramach europejskiej chmury dla otwartej nauki (European Open Science Cloud, EOSC) należy to również uwzględnić,
- udostępniania metadanych na licencji CC0 lub równoważnej, zgodnie z zasadami FAIR oraz zawierania w nich informacji o autorze bądź autorach, tytule, dacie i miejscu udostępnienia danych, źródle finansowania wraz z nazwą, akronimem i numerem grantu, zastosowanej licencji, trwałych identyfikatorach.
Zarządzanie danymi badawczymi jest obowiązkowe w programie Horyzont Europa w przypadku projektów generujących i/lub ponownie wykorzystujących dane. Jeśli wnioskodawca będzie generować lub ponownie wykorzystywać dane i/lub inne wyniki badań (z wyjątkiem publikacji), powinien opisać na maksymalnie jednej stronie, w jaki sposób będą one zarządzane. Więcej informacji na ten temat znajduje się w szablonie wniosku w odpowiedniej sekcji dotyczącej otwartej nauki. Na etapie składania wniosku nie jest wymagany pełny plan zarządzania danymi (Data Management Plan, DMP). Jeżeli w warunkach konkursowych pojawi się wymóg korzystania z repozytorium stowarzyszonego w ramach europejskiej chmury dla otwartej nauki (European Open Science Cloud, EOSC), wnioskodawcy powinni omówić korzystanie z takich repozytoriów w swoich wnioskach. W drodze wyjątku, jeśli wymaga tego program, należy przedłożyć pełny DMP już przy składaniu wniosków lub najpóźniej przed podpisaniem umowy o dofinansowanie. Wzór DMP jest zamieszczony na stronie internetowej Komisji Europejskiej Funding & Tenders Portal po wybraniu w menu po lewej stronie filtru ‘Horizon Europe (HORIZON)’ w zakładkach ‘Templates & forms’ / ‘Project reporting templates’.
Więcej informacji:
Przewodnik po programie Horyzont Europa
Do pobrania:
wzór planu zarządzania danymi w programie Horyzont Europa